Έρευνα σχετικά με την παγκόσμια αγορά υποδημάτων και τη συμμετοχή των ελληνικών υποδημάτων στην ιταλική αγορά εξέδωσε το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στη Ρώμη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τη World Footwear Yearbook, το 2023, η παραγωγή υποδημάτων μειώθηκε κατά 6% στα 22,4 δισ. ζευγάρια, το χαμηλότερο επίπεδο σε μια δεκαετία, αν εξαιρεθούν τα έτη πανδημίας 2020 και 2021. Η βιομηχανία υποδημάτων παραμένει ιδιαίτερα συγκεντρωμένη στην Ασία, όπου κατασκευάζονται σχεδόν 9 στα 10 ζευγάρια παπουτσιών, αντιπροσωπεύοντας το 87,1% του συνόλου παγκοσμίως (έναντι 87,4% το προηγούμενο έτος). Ωστόσο, το μερίδιο της Ευρώπης μειώθηκε μόνο κατά 5% το 2023, σε σύγκριση με απώλεια 7% για την ασιατική ήπειρο. Η Κίνα παραμένει ο μεγαλύτερος παραγωγός υποδημάτων, παράγοντας 12,3 δισ. ζευγάρια το 2023 και κατακτώντας σχεδόν το 55% του μεριδίου της παγκόσμιας αγοράς.
Η Ινδία έχει αυξήσει το μερίδιό της και πλέον αντιπροσωπεύει το 11,6% του παγκόσμιου συνόλου. Η μείωση της παγκόσμιας παραγωγής συνδέεται άμεσα με την πτώση της κατανάλωσης στις κύριες αγορές του κόσμου, σύμφωνα με το World Footwear 2024 Yearbook. Οι ΗΠΑ (μείωση 749 εκατ. ζεύγη), η Κίνα (398 εκατ. ζεύγη) και η Ευρωπαϊκή Ένωση (399 εκατ. ζεύγη) έχασαν μαζί σχεδόν 1,5 δισ. ζεύγη.
Την τελευταία δεκαετία, στην ευρωπαϊκή αγορά, η ιταλική παραγωγή μειώθηκε κατά 26,7% (από 202 εκατομμύρια ζεύγη που παρήχθησαν το 2013 σε 148 εκατομμύρια πέρυσι), ενώ η πορτογαλική παραγωγή αυξήθηκε κατά 8% (από 75 εκατομμύρια ζεύγη το 2013 σε 81 το 2023). Ειδικότερα το 2023, η Πορτογαλία σημαντική ευρωπαϊκή χώρα παραγωγός, παρά την πτώση κατά 3,6% στα 81 εκατομμύρια ζεύγη, είχε για άλλη μια φορά καλύτερες επιδόσεις από την Ιταλία (μείωση κατά 8,6% στα 148 εκατομμύρια ζεύγη). Οι παγκόσμιες εξαγωγές υποδημάτων ανήλθαν σε 14 δισεκατομμύρια ζεύγη και 168 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2023, σημειώνοντας μείωση 9,1% και 6,1% αντίστοιχα, ως προς τον όγκο συναλλαγών και την αξία των συναλλαγών σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Σημαντικός πυλώνας η υποδηματοποιία για την ιταλική αγορά
Ο τομέας υποδημάτων είναι ένας από τους πυλώνες του Συστήματος Μόδας της Ιταλίας, η οποία κατέχει την 8η θέση μεταξύ των χωρών παραγωγής υποδημάτων παγκοσμίως σε όρους όγκου, ενώ παράλληλα, είναι η 3η σε αξία μετά την Κίνα και το Βιετνάμ. Την περίοδο 2021-2023 προκύπτει ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στην ιταλική αγορά υποδημάτων, κατά την υπό μελέτη χρονική περίοδο, παραμένει πολύ χαμηλή και παρουσιάζει αρνητική τάση σε αρκετούς κωδικούς προϊόντων.
Συγκεκριμένα, στους περισσότερους δασμολογικούς κωδικούς, η Ελλάδα κατατάσσεται σε χαμηλές θέσεις, όπως η 56η θέση στον κωδικό 640399 (υποδήματα με εξωτερικές σόλες από καουτσούκ ή πλαστικό), με συνεχείς μειώσεις εξαγωγών. Σε ορισμένους κωδικούς σημειώνεται σημαντική αστάθεια και μεγάλες αυξομειώσεις, όπως η πτώση 87,3% στα αθλητικά υποδήματα το 2023. Η συνολική εικόνα δείχνει ότι η Ελλάδα έχει περιορισμένη παρουσία στην ιταλική αγορά, με ελάχιστο μερίδιο και δυσκολίες στη διατήρηση ανταγωνιστικής θέσης. Ωστόσο, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης μέσω καλύτερης στρατηγικής προώθησης και ενίσχυσης της ποιότητας και του σχεδιασμού.
Η υπό μελέτη χρονική περίοδος 2021-2023, που περιλαμβάνει τις συνέπειες της πανδημίας του COVID-19, είχε σημαντικές επιπτώσεις στις επιδόσεις των ελληνικών υποδημάτων στην ιταλική αγορά. Ειδικότερα, σημειώνονται τα εξής: Μειωμένη Ζήτηση και Κατανάλωση, Διαταραχές στην Εφοδιαστική Αλυσίδα, Αδυναμία Προώθησης σε Εκθέσεις και Μικρή Διείσδυση και Αστάθεια Εξαγωγών. Η πανδημία του COVID-19 επηρέασε τον ανταγωνισμό και άλλες χώρες στον τομέα των υποδημάτων, όπως η Κίνα, η Ινδία, το Βιετνάμ, αλλά και ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Ολλανδία. Ωστόσο, οι επιπτώσεις της πανδημίας δεν ήταν οι ίδιες για όλες τις χώρες, και η επίδραση διέφερε ανάλογα με τη δομή της αγοράς και την παραγωγική ικανότητα κάθε χώρας.
Προοπτικές και προκλήσεις του ελληνικού υποδήματος στην ιταλική αγορά
Προοπτικές:
1. Αξιοποίηση Σχεδιαστικής Καινοτομίας: Η ελληνική υποδηματοποιία είναι γνωστή για τον δημιουργικό και καινοτόμο σχεδιασμό της, που μπορεί να προσελκύσει το ιταλικό κοινό, ειδικά στα πολυτελή και εξειδικευμένα προϊόντα.
2. Συμμετοχή σε Εκθέσεις: Η συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις, όπως η MICAM στο Μιλάνο, προσφέρει ευκαιρίες για δικτύωση με διανομείς και εύρεση νέων συνεργατών, ενισχύοντας την προβολή των ελληνικών προϊόντων και μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη διείσδυση στην αγορά.
3. Αυξανόμενη ζήτηση για βιώσιμα προϊόντα:
Οι καταναλωτές στρέφονται όλο και περισσότερο προς βιώσιμες λύσεις, και οι ελληνικές εταιρείες μπορούν να διαφοροποιηθούν προσφέροντας οικολογικά υποδήματα.
Προκλήσεις:
1. Χαμηλό Μερίδιο Αγοράς: Η Ελλάδα έχει πολύ μικρό μερίδιο στις εισαγωγές υποδημάτων της Ιταλίας, καταλαμβάνοντας χαμηλές θέσεις (όπως η 56η στον κωδικό 640399), γεγονός που καθιστά δύσκολη την ανταγωνιστικότητα.
2. Ισχυρός Διεθνής Ανταγωνισμός: Ο ανταγωνισμός από χώρες με χαμηλότερο κόστος παραγωγής όπως η Κίνα, η Ινδία και το Βιετνάμ, δυσκολεύει τις ελληνικές επιχειρήσεις να κερδίσουν έδαφος σε μια από τις πιο ανταγωνιστικές αγορές.
3. Αστάθεια στις Εξαγωγές: Υπάρχει σημαντική αστάθεια στις εξαγωγές, με μεγάλες αυξομειώσεις σε αρκετούς κωδικούς, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη διατήρηση σταθερής παρουσίας στην αγορά.
4. Διαφορές Κανονισμών: Η ελληνική παραγωγή πρέπει να προσαρμοστεί στις ειδικές απαιτήσεις και κανονισμούς της ιταλικής αγοράς, κάτι που αποτελεί εμπόδιο για τις μικρότερες επιχειρήσεις.
